Archelogische en Landschappelijke Monumenten

Hier vindt u een overzicht van de landschappelijke en archeologische (rijks)monumenten, voor zover ze al niet bij de begraafplaatsen worden genoemd.

Een korte cultuurhistorische beschrijving vindt u hier.

Terrein met sporen van bewoning uit de periode neolithicum - late middeleeuwen Binnen de grenzen van het terrein bevindt zich een groot aantal vindplaatsen uit verschillende perioden (neolithicum, bronstijd, ijzertijd, Romeinse tijd, middeleeuwen), die door zandverstuivingen aan het oppervlak komen. In de periode 1920-1940 zijn er veldkarteringen verricht door dhr Hubregtse. Later is er veelvuldig door andere personen gekarteerd

Fysisch-geografische situatie : jonge duinen over een oud duinlandschap

Terrein waarin een vluchtberg/kasteelberg. Datering: 10e - 13e eeuw (gedeeltelijke bescherming, voor zover betreft de daarin gelegen vluchtberg zelf, alsmede een strook van 20 meter rondom gemeten vanaf de voet van de vluchtberg). Hierop stond waarschijnlijk een Mottekasteel. In eerste instantie werden binnen een omgrachting steile heuvels opgeworpen en bebouwd met een stenen ronde borstwering of toren. Een dergelijk mottekasteel was niet bedoeld om in te wonen, maar diende als veilig toevluchtsoord en machtssymbool met afschrikwekkende functie. De steile helling zorgde ervoor dat de versterking vrijwel onneembaar was voor paarden en ridders met zware wapenuitrustingen. Deze kunstmatige heuvels worden in Zeeland ook wel vliedbergen genoemd.

Informatie

Terrein met resten van een vliedberg/motte uit de late middeleeuwen (Kuipers 1984, nr 23).

De vliedberg wordt ruwweg gedateerd in de 10e-13e eeuw. ln Archis (Complextype) wordt ook een vroeg-middeleeuwse huisterp genoemd; bedoeld is waarschijnlijk een 'kernheuvel'. Het is een van de slechts 2 nog bestaande vliedbergen op Schouwen-Duiveland.

Op talud en top veel baksteenpuin, afgeronde top, geen indicatie voor aanwezigheid gracht. De doorsnede bedroeg in I980 circa 34 m, de hoogte zo'n 6 m. Deze vliedberg ligt op de gelijknamige camping.

Informatie

Terrein met resten van kasteel Oostersteyn, daterend uit de late middeleeuwen Het omgrachte kasteel (hoofd- en voorburcht) werd gebouwd in circa 1375 en geruïneerd na 1700.In 1701 was het waarschijnlijk nog bewoonbaar. Er wordt beweerd dat de laatste resten zijn gesloopt in 1744.1n tegenspraak daarmee is een bericht over het te koop aanbieden van het gebouw in 1761.

ln 1958 werd hier een opgraving gedaan door J. Renaud (ROB). De funderingen bleken tamelijk gaaf te zijn. De voorburcht (met een eest: droogoven) is 53 x 14 m groot. Het hoofdgebouw bezat geen torens en was aanmerkelijk kleiner; na uitbreiding aan het begin van de 16e eeuw mat het 24 m in het vierkant en kreeg het 2 torens. De afmetingen van het kasteel kwamen nauwkeurig overeen met een tekening van J. Stellingwerf (1 8e eeuw, naar een oudere afbeelding).

Zie onder meer Van den Broecke 1978:134-140.

Informatie

Karolingische burcht. Cirkelvormige aarden wal met gracht. Datering: 9e - 10e eeuw.

Informatie

Terrein met resten van het klooster Leliendale, daterend uit de late middeleeuwen (13e eeuw).

Het Dominicanessen-klooster is opgeheven in 1569 en daarna afgebroken. De funderingen bevinden zich hoogst waarschijnlijk nog ongestoord in de bodem. Een archeologisch onderzoek heeft nimmer plaatsgevonden. Afmetingen circa 100 x 100 m.

Het terrein is momenteel in gebruik als sportveld.

Literatuur: Schoengen 1 941 :40

Hoewel muraltmuren overal op Schouwen-Duiveland voorkomen, is de lange muraltmuur op de oude zeedijk langs de Grevelingen bij Scharendijke het meest indrukwekkend. Daarom is deze alleen hier in Zeeland als monument beschermd. Het kunstwerk begint ten westen van Scharendijke, bij het nog net in de duinen geposteerde ‘Koepeltje’. Ten oosten van de jachthaven zet het zich voort in de richting van Den Osse (Langendijk). Daar liggen aan de landzijde inlagen en karrenvelden uit de 15de en 16de eeuw.

informatie

Overal lang de dijken op Schouwen-Duiveland vindt men Karrevelden of Inlagen. Inlaag en Karrevelden zijn laaggelegen, vochtige graslanden die deels onder water staan. Als er een binnendijk is heet het Inlaag anders Karreveld Deze naam komt van het feit dat men de klei met een kar verplaatste. Dit gebied is ontstaan door afgravingen achter de zeedijk om deze dijk te versterken; met de klei uit de inlagen werd de inlaagdijk aangelegd. De inlandse dijk is dus jonger dan de zeedijk

Informatie

Net als veel kustgebieden richtten de Duitsers ook de westhoek van Schouwen-Duiveland in als ‘Stützpunktgruppe’. De Kop van Schouwen werd extra beschermd omdat hier de noordflank van Walcheren en de zuidflank van Hoek van Holland verdedigd moesten worden. Voor de Duitse bezetter waren de Oosterschelde en de Grevelingen belangrijke zeearmen. Mochten de geallieerden een invasie overwegen, zo was de redenering, dan zou die gericht zijn op het innemen van de havensteden Antwerpen en Rotterdam. Controle over die waterwegen was voor de Duitsers dan ook een wezenlijke opgave. “Strategisch was Schouwen-Duiveland belangrijk, maar minder belangrijk dan Walcheren”, zegt Heijkoop. Een goede indicator daarvoor is het aantal bomvrije bunkers op de eilanden. “Op Schouwen-Duiveland zijn dat er ongeveer tachtig á negentig geweest, terwijl dat er op Walcheren meer dan driehonderd zijn.”

Informatie